czwartek, 28 marca, 2024

Juliusz Leo – prezydent Krakowa, który dał miastu podstawę do rozwoju na następne sto lat

Nazywany jest ostatnim wielkim prezydentem Krakowa. Słynny polityk i reformator nie bez powodu zyskał taki status. Udało mu się nie tylko przywrócić do królewskiej stolicy Polski zamek Wawel, poszerzyć koryto Wisły, urządzić na jego brzegach bulwary rekreacyjne, zmodernizować system kanalizacji i wodociągów w mieście, otworzyć nowe linie tramwajowe… Główną zasługą Juliusza Franciszka Leo za trzy niepełne kadencje urzędowania jest rozwiązanie jednego z najważniejszych problemów ówczesnego Krakowa – przestrzeni. Przeczytaj więcej na ten temat w materiale strony krakowyes.

Na zawsze związał swoje życie z miastem Kraków

Juliusz urodził się 15 września 1861 r.w rodzinie austriackiego urzędnika, który mieszkał na przedmieściach Lwowa – Stebnik. Po sześciu latach rodzina przenosi się do Wieliczki, gdzie ojciec otrzymał stanowisko kierownika kopalni soli.

W Krakowie ukończył gimnazjum, następnie Wydział Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, po czym dwa lata poświęcił studiom ekonomicznym w Berlinie. Po powrocie do Polski udało mu się osiągnąć udaną karierę akademicką, zostając profesorem nadzwyczajnym w zakresie skarbu państwa, prawa podatkowego i ekonomii. Równolegle Juliusz Leo aktywnie uczestniczył w życiu społecznym i politycznym miasta, uzupełniając skład posłów Krakowskiej Rady Miasta.

Za rządów Józefa Friedleina ambicje młodego polityka doceniono, wybierając go na wiceprezydenta. Gdy prezydent miasta w 1904 złożył mandat, większością głosów Rada poparła kandydaturę na fotel Juliusza Leo.

Najważniejsze reformy

Zaraz po wyborze, pierwszą inicjatywą prezydencką było wykupienie zamku Wawel z rąk Austriaków. Gdy tylko narodowy symbol Polski powrócił do władz Krakowa, ogłoszono jego gruntowną przebudowę i utworzenie Muzeum Narodowego.

Głównym celem działalności prezydenta Leo była troska o dziedzictwo historyczne miasta. Polityk rozumiał, że autonomia Krakowa dawała doskonałe warunki do rozwoju, którego zadaniem było usunięcie miejscowości ze szponów austriackich fortyfikacji, gdzie na 6 kilometrów kwadratowych powierzchni tłoczyło się około 100 tysięcy ludzi. Prezydent zdołał przeprowadzić prace negocjacyjne w sprawie przyłączenia sąsiadujących z miastem gmin. W latach 1910-1915 w skład Krakowa weszło zatem 14 gmin, co pozwoliło zwiększyć jego powierzchnię do 47 kilometrów kwadratowych (prawie ośmiokrotnie). To z kolei dało impuls do rozwoju infrastruktury: w mieście realizowano projekty budowy parków, skwerów, alejek spacerowych.

W 1914 roku Juliusz Leo był współzałożycielem i pierwszym prezesem Naczelnego Komitetu Narodowego, jednym ze współtwórców powstania Legionów Polskich. Jednak postępujące nadciśnienie utrudniało aktywną działalność polityczną. W 1917 roku, rok po wyborze na trzecią kadencję, Leo postanawia złożyć mandat.

Zmarł 21 lutego 1918. Na miejsce jego pochówku wybrano Cmentarz Rakowicki.

W Krakowie jedna z ulic nosi imię prezydenta-reformatora, a w 2018 roku, na skrzyżowaniu Józefińskiej i Nadwiślańskiej, odsłonięto pomnik Juliusza Lea.

Zwięzłą i jednocześnie zwięzłą ocenę działalności prezydenta Krakowa przedstawił znany polski pisarz Tadeusz Boy-Żeleński, zauważając, że Leo stworzył dla miasta podstawę rozwoju na następne sto lat.

.,.,.,.